Հայաստանում անշարժ գույքի առք ու վաճառքի ձևակերպման գործընթացը

Անշարժ գույքի առք ու վաճառքը ռիսկային զբաղմունք է այն դեպքում, եթե դուք չունեք այդ ոլորտին վերաբերող իրավաբանական և այլ գիտելիքներ: Այս դեպքում խորհուրդ է տրվում դիմել գործակալություններին կամ մասնավոր գործակալներին՝ այդ ոլորտում, որպեսզի սահմանափակել հավանականությունը, որ կխաբվեք։

Բարդ, պատասխանատու գործընթացը՝ առք ու վաճառքի բազմաթիվ գործողությունների փաստաթղթային ձևակերպման, ռիելթորները վերցնում են իրենց վրա և կառավարում են դրանք ի շահ կողմերի։

Անշարժ գույքի առք ու վաճառքի գործընթացի սկիզբը

Հայաստանում անշարժ գույքի առք ու վաճառքի գործընթացը, ավելի ճիշտ ՝ անշարժ գույքի օտարման և սեփականության իրավունքի ձեռքբերման գործընթացը սկսվում է այն պահից, երբ գնորդն ու վաճառողը ընդհանուր համաձայնության են գալիս անշարժ գույքի գների և լրացուցիչ պայմանների վերաբերյալ:

Անշարժ գույքի առք ու վաճառքի կամ օտարման և անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի ձեռքբերման ձևակերպումը տեղի է ունենում երկու փուլով ՝ առք ու վաճառքի գործարքի ուսումնասիրություն և սեփականության իրավունքի գրանցում: 

Առուվաճառքի գործընթացը սկսելուց առաջ անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեն տրամադրում է միասնական տեղեկանք, որը պարունակում է տեղեկատվություն առկա խոչընդոտների, սահմանափակումների և գրանցված սեփականության իրավունքների մասին:

Սա միակ փաստաթուղթն է, որի առկայության դեպքում նոտարական գրասենյակը կամ համապատասխան մասնաճյուղը կարող է ստուգել գործարքը: Եթե տվյալ անշարժ գույքի վաճառքը  չունի սահմանափակումներ,ապա սկսվում է փորձաքննություն:

Անշարժ գույքի փորձաքննության գործընթացը Հայաստանում

Պետական լիազոր մարմնի, նոտարի կամ իրավախորհրդատուի կողմից ստուգումը հաստատում է, որ սույն պայմանագիրը կնքվել է օրենքի շրջանակներում, եւ կողմերն իրենց կամքն են հայտնում այդ պայմանագիրը ստորագրելու համար:

Մեր երկրում քննության գործընթացն իրականացվում է երկու փուլով ։  Եթե գործարքը պարզ է ՝այսինքն չկա լիազորագիր կամ երրորդ կողմ (բանկ, լիազորված անձ), եւ գնումը կատարվում է կանխիկ դրամական միջոցներով, ապա ստուգումը կարող է իրականացվել կամ նոտարական գրասենյակում կամ ՔԿՆ-ում: Վերջերս ուժի մեջ է մտել օրենք այն մասին, որ նմանատիպ պարզ փաստաթղթային գործընթացների ուսումնասիրությունը նույնպես կարող է իրականացվել կադաստրում, ինչը ներկայումս բավականին տարածված երևույթ է:

Առավելությունն այն է, որ պայմանագրի ստորագրումից հետո տրվում է պետական գրանցում, և լրացուցիչ նոտարական ծախսերի կարիք չկա ։  Սակայն, երբեմն կողմերը փոխադարձ համաձայնությամբ որոշում են ծախսել մի փոքր գումար և ստանալ փաստաթղթերը լրացուցիչ պետական ատյանից։ Եվ նույն ընթացակարգը իրականացվում է նոտարական գրասենյակում։

Քննության երկրորդ տարբերակը պարունակում է բարդ փաստաթղթեր (երբ գործարքի երկու կամ մեկ կողմերը հանդես են գալիս լիազորագրով կամ անշարժ գույքը ձեռք է բերվում հիփոթեքային վարկով) իրականացվում է նոտարական գրասենյակում, իսկ պետական գրանցումը պարտադիր է Կադաստրի պետական կոմիտեում:

Անշարժ գույքի գրանցման կարգը Հայաստանում

Քննությանը հաջորդում է պետական գրանցման փուլը ։  Պետական գրանցումը իրավունքների պետական միասնական գրանցամատյանում գրառումներ կատարելն է, որը լիազորված է իրականացնել միայն պետական ռեգիստրի մարմինը:

Պայմանագրի համաձայն՝ գնորդն ուսումնասիրությունից հետո ՝30 օրվա ընթացքում, կարող է դիմել կադաստրի պետական կոմիտե ՝անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների գրանցման նպատակով: Համապատասխան փաստաթղթերի ներկայացման պահից գործում է ընթացակարգ, որի համաձայն հայտը ներկայացնելուց հետո 4 օրվա ընթացքում ՀԾԿՀ-ն տալիս է սեփականության իրավունքի վկայական:

Մինչ այդ, հայտի ներկայացման օրը գնորդին կտրվի անդորրագիր, որով կարելի է ստանալ սեփականության իրավունքի փաստաթուղթ ։ 

Քանի որ ՀՀ ԳՊԿ-ն աշխատում է նաև հանգստյան օրերին, այս օրերին նույնպես կարելի է հայտ ներկայացնել կամ ստանալ արդեն պատրաստի փաստաթուղթ։  Սակայն պետք է հաշվի առնել, որ հայտի ներկայացման ժամկետը հաշվարկվում է երկուշաբթիից սկսած։

Առք ու վաճառքի գործարքի ձևակերպման գործընթացը Հայաստանում

Առք ու վաճառքի գործարքի անցկացումը տևում է 7-10 աշխատանքային օր: Միասնական տեղեկանքի տրամադրման վճարը կկազմի 10300 դրամ: Այն տրվում է երրորդ օրը ՝ համապատասխան փաստաթղթեր տրամադրելուց հետո ։Եթե ցանկանում եք տեղեկանքը ստանալ հաջորդ օրը, ապա դա ձեզ կարժենա 20300 դրամ, իսկ եթե նույն օրը դուք պետք է վճարեք 60300 դրամ:l

Եթե ստուգման գործընթացը կատարվում է, ուղղակիորեն, Անշարժ գույքի կադաստրի պետական ​​կոմիտե – ում, ապա դրա համար գումար չի գանձվում, և եթե՝ նոտարական գրասենյակում, ապա այս ծառայությունը վճարովի է: Անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի գրանցումը տրվում է փաստաթղթերի տրամադրման 4-րդ օրը, արժեքը կազմում է 45600 դրամ, իսկ գումարն ավելանում է ժամկետի նվազեցմամբ:

Աղբյուրը ՝proinfo.am